Ogólna nazwa, służąca na określenie grupy chorób skóry, zwykle uwarunkowanych genetycznie. To rzadkie chorzenie charakteryzuje się występowaniem na skórze zmian, które w pewnym stopniu przypominają rybie łuski. Jest to związane z wadliwym (nadmiernym) rogowaceniem naskórka.

Rybia łuska – choroba skóry

Choroba polega na zaburzonym działaniu komórek warstwy rogowej naskórka. Warstwa ta zbyt późno się oddziela i nawarstwia się nadmierne, w efekcie czego na ciele powstają charakterystyczne łuski. Łuski te leżą obok siebie (nie zachodzą na siebie nawzajem), dlatego nazwa choroby jest jedynie symboliczna – nie oddaje ściśle obrazu schorzenia.

Rybia łuska jeżasta

Na ciele pojawiają się zmiany w postaci rogowaciejących narośli (często o kształcie przypominającym drzewko). Istnieje kilka podtypów schorzenia, różnią się one zakresem zmian na ciele:

• zmiany chorobowe pojawiają się na całym ciele, poza organami płciowymi, dłońmi, podeszwami – typ Lamberta;
• zmiany chorobowe pojawiają się na dłoniach oraz podeszwach – typ Curtha i Macklina;
• zmiany chorobowe pojawiają się na  kończynach, w mniejszym stopniu na twarzy – typ Rheydta;
• typ Baevferstedta – zdiagnozowano kilka mniej charakterystycznych przypadków schorzenia.

W przypadku pojawienia się zmian chorobowych jedynie na ograniczonych powierzchniach ciała, dopuszcza się zabieg chirurgiczny w celu ich usunięcia.

Rybia łuska arlekinowa (płód arlekin)

Nazwa określająca ciężką odmianę schorzenia, pojawiającą się  już na etapie życia płodowego. Skóra noworodka jest pokryta grubą, twardą warstwą zrogowaciałego, szaro-żółtego lub żółto-woskowego naskórka. Przy poruszeniu się dziecka następują pęknięcia warstwy rogowej, w efekcie powstają prostokątne blaszki rogowe. Stan ogólny noworodka jest ciężki, do tego zwykle dołączają się infekcje bakteryjne. Z czasem płytki całkowicie się złuszczają, skóra pod nimi jest mocno czerwona. Powstające potem łuski są już mniejsze i cieńsze.

Rybia łuska – leczenie

Leczenie ogranicza się jedynie do niwelowania objawów. Możliwe jest zarówno leczenie zewnętrzne, jak i w postaci przyjmowania leków doustnych. Leczenie to jednak musi być kontynuowane przez całe życie, a zaprzestanie podawania leku prowadzi do wznowienia choroby. Leczenie zewnętrzne polega na stosowaniu maści złuszczającej (zawierającej kwas salicylowy oraz mocznik), pomocne są także kąpiele z dodatkiem soli kuchennej lub sody. Całkowite wyleczenie nie jest możliwe.