Czystość pochwy – czyli badanie biocenozy pochwy, jest jednym z częściej wykonywanych badań diagnostycznych. Używane są różne sformułowania określające to badanie m.in. czystość pochwy (chyba najpopularniejsze), flora pochwy, rozmaz z pochwy.

Biocenoza pochwy to populacja drobnoustrojów zasiedlająca nabłonek pochwy kobiety, w której najistotniejszym składnikiem są pałeczki kwasu mlekowego. Drobnoustroje te stanowią ochronę nabłonka pochwy przed inwazją innych drobnoustrojów, zwłaszcza chorobotwórczych. A więc ilość i jakość (aktywność enzymatyczna) pałeczek kwasu mlekowego świadczy o stanie fizjologicznym pochwy. Ponadto ocenia się obecność innych drobnoustrojów oraz leukocytów. Wyróżnia się cztery stopnie tzw. czystości pochwy:

• stopień I – w wymazie stwierdza się liczne pałeczki kwasotwórcze. Jest to obraz prawidłowy;
• stopień II – oprócz licznych pałeczek kwasotwórczych znajdują się pojedyncze inne bakterie i krwinki białe;
• stopień III – pożyteczne bakterie są pojedyncze lub ich nie znajdujemy, występują liczne inne bakterie i dużo krwinek białych;
• stopień IV – nie ma pałeczek kwasotwórczych, a oprócz licznych bakterii i krwinek białych wykrywamy grzyby (np. drożdżaki) lub pasożytnicze pierwotniaki (np. rzęsistek pochwowy).

Badanie przebiega w podobny sposób jak badanie cytologiczne, poza tym, że lekarz pobiera materiał z kilku miejsc w pochwie, a nie z szyjki macicy. Przygotowanie również wygląda tak samo.

Najczęstszymi wskazaniami do wykonania badania są:

• objawy toczącego się procesu zapalnego (świąd pochwy, sromu, upławy);
• kontrola leczenia przeciwzapalnego;
• objawy stanu zapalnego dróg moczowych.