Choć z wieloma chorobami medycyna daje sobie radę dopiero od jakiegoś czasu, nie znaczy to, że choroby te nie występowały wcześniej. Doskonałym przykładem jest tzw. nekrotyczne zapalenie powięzi (ang. necrotizing fasciitis, NF) – częściej występująca w literaturze medycznej jako gangrena, zgorzel, zgorzel szpitalna czy wrzód gnilny.

Trochę historii…

Pierwsze wzmianki o gangrenie sięgają starożytności. To właśnie wtedy w V w p.n.e. po raz pierwszy rozpoznał ją Hipokrates. Według innych źródeł pierwszy kliniczny opis pochodzi z 1871 roku. Nekrotyczne zapalenie powięzi było powikłaniem znanym również chirurgom wojskowym.

Obraz kliniczny i przebieg choroby

Gangrena jest chorobą postępującą, polegającą na rozkładzie tkanek w żywym organizmie przez bakterie gnilne, należące do grupy zarówno beztlenowców jak i tlenowców. Bakterie te często działają synergistycznie, co wpływa na gwałtownie postępujący przebieg choroby. Gangrena jest rzadko występującą chorobą, powodującą ostre zakażenie podskórnej tkanki łącznej, która szerzy się wzdłuż powięzi okrywających grupy mięśni tułowia i kończyn. Zazwyczaj przebiega ona z oszczędzeniem mięśni i kości, powodując z kolei wtórną martwicę skóry.

Główną przyczyną gangreny jest obecność ogniska martwicy dostępnego dla bakterii. Dodatkowo odpowiednie warunki środowiskowe takie jak: temperatura czy wilgotność, sprzyjają rozwojowi bakterii w ognisku martwicy. Zgorzel powstaje tylko w tych miejscach w organizmie, które są bezpośrednio połączone ze środowiskiem zewnętrznym. W związku z tym głównym zagrożeniem wystąpienia tej choroby są wszelkiego rodzaju uszkodzenia skóry, zmiażdżenia, ukłucia oraz silne zabrudzenia skóry. Ponadto do grupy zagrożenia należą osoby przyjmujące narkotyki dożylne, osoby z niedoborami odporności, cukrzycą, czy osoby przechodzące ospę wietrzną. Ponadto czynnikami predysponującymi mogą być także niewydolność krążenia, nadciśnienie tętnicze, niewydolność nerek, wątroby czy obwodowa choroba naczyń. Drogami infekcji zewnątrzpochodnej są: otarcia naskórka, rany, zmiany skórne w przebiegu grzybicy i drożdżycy, ukąszenia przez owady, ugryzienia, oparzenia skóry, wszelkiego rodzaju mikrourazy, a nawet popularne zabiegi odsysania tkanki tłuszczowej, czy zapalenie pępka u noworodków .Tak więc na rozwój zapalenia powięzi wpływa wiele miejscowych i ogólnych czynników.