Półpasiec dotyka najczęściej osób w starszym wieku i z upośledzoną odpornością. Czynnikiem wywołującym jest ten sam wirus (Herpesvirus varicellae), który wywołuje ospę wietrzną, dlatego na półpasiec chorują te osoby, które w przeszłości przebyły ospę wietrzną. U osób tych dochodzi najczęściej do reaktywacji utajonego zakażenia w zwojach czuciowych lub zakażenie następuje w wyniku zetknięcia się z chorym na ospę wietrzną.

Pomimo że u pacjenta, który przebył zakażenie rozwija się odporność ogólna, wirus ospy wietrznej i półpaśca pozostaje ukryty w zwojach nerwowych. Jednym z najbardziej istotnych czynników wyzwalających rozwój półpaśca jest immunosupresja (hamowanie procesu wytwarzania przeciwciał i komórek odpornościowych skutkujące obniżeniem odporności), a także zaawansowany wiek. Rozwój półpaśca mogą także wyzwolić czynniki takie jak radioterapia, uraz, ekspozycja na wirus Varicella-zoster i inne infekcje, niektóre trucizny, a także nadmierne opalanie.

Jakie są objawy półpaśca?

Skóra jest podzielona na obszary tzw. dermatomy, które są unerwione czuciowo przez pojedyncze nerwy rdzeniowe. W przebiegu półpaśca zmiany są na ogół ograniczone do jednego dermatomu. W typowym przebiegu choroby pierwszym objawem jest ból w okolicy zajętego dermatomu, niekiedy bardzo nasilony. W ciągu 24-48 godzin od wystąpienia bólu pojawiają się wykwity skórne. Początkowo są to rumieniowate plamki, które po kilku dniach rozwijają się w drobne pęcherzyki wypełnione płynem surowiczym. Pęcherzyki przekształcają się w krostki, które następnie przysychają w strupy.

Najczęstszym umiejscowieniem zmian jest twarz oraz tułów. Ból utrzymuje się nie tylko w początkowej fazie choroby, ale także w trakcie jej trwania (około 2-3 tygodnie), a u osób starszych nerwobóle mogą występować przez wiele miesięcy po ustąpieniu zmian skórnych. Zdarza się, że wykwitom skórnym w przebiegu półpaśca nie towarzyszy ból, jak również same dolegliwości bólowe mogą występować bez charakterystycznych zmian skórnych.