Glukometr to urządzenie, które bada poziom cukru (glukozy) we krwi. Materiałem do badania jest kropla krwi z opuszki palca (w tym celu nakłuwa się wybrany palec specjalnym cienkim nożykiem/igłą, dostępnym w zestawie z gleukometrem); nanosi się ją na oznaczoną końcówkę paska pomiarowego, który podłączony jest do gleukometru. Paski pomiarowe są jednorazowego użytku. Warto przed zakupem porozmawiać z lekarzem lub farmaceutą na temat dostępnych urządzeń, ich cen i sposobu ich konserwacji oraz pasków pomiarowych, odpowiednich do danego urządzenia. Po zakupie powinno się sprawdzić, czy pomiar z glukometru jest dokładny – można tego dokonać u lekarza rodzinnego w przychodni zdrowia.

Powinno się założyć „zeszyt kontroli cukrzycy”, gdzie odnotowywać się będzie wszystkie pomiary glikemii z datą i godziną. Celem tego działania jest ocena skuteczności leczenia cukrzycy, kontrola glikemii oraz dostarczenie informacji lekarzowi, jak poszczególne posiłki i aktywności codzienna wpływają na poziom cukru we krwi pacjenta.

Wysoki poziom cukru we krwi (hiperglikemia) występuje, gdy posiłki, aktywność fizyczna oraz dawka insuliny nie współgrają ze sobą (zbyt duży posiłek, za mała dawka insuliny); może również wystąpić w czasie infekcji, choroby zakaźnej, ciąży, pod wpływem stresu i napięcia nerwowego. Do typowych objawów hiperglikemii należą: nadmierne pragnienie, częste oddawanie moczu, uczucie zmęczenia, potliwość. Jeśli podejrzewa się hiperglikemię, należy oznaczyć glikemię, a w szczególności przy cukrzycy typu 1 oznaczyć poziom ciał ketonowych w moczu (aceton, kwas keto masłowy, kwas hydroksymasłowy); jeśli są one dodatnie, niezwłocznie powinno się skontaktować z lekarzem.