Objawy owsicy

Okres wylęgania choroby (czyli czas mijający od zakażenia do pojawienia się jaj inwazyjnych w kale) wynosi od 2-4 tygodni. Nasilenie objawów zależy od ilości bytujących u pacjenta postaci dorosłych, od długości trwania inwazji oraz wrażliwości danej osoby na antygeny pasożyta. Wśród objawów, które mogą się pojawić w przebiegu owsicy są:
•    nasilający się w nocy świąd skóry w okolicy odbytu i sromu (wynikający z wydzielania przez samicę substancji drażniących zakończenia nerwowe błony śluzowej odbytnicy);

• brak apetytu, bóle brzucha, objawy dyspeptyczne, biegunka;
• bóle głowy;
• bezsenność;
• drażliwość;
• szczególnie często u dzieci owsica objawia się poburzeniem psychoruchowym w postaci: zgrzytania zębami, obgryzaniem paznokci, zaburzeniami snu, trudnościami z koncentracją.

W wyniku owsicy może dojść do stanu zapalnego wyrostka robaczkowego, zapalenia sromu i pochwy (samice owsika mogą wniknąć przez pochwę do dróg rodnych kobiety), a także nadkażeń bakteryjnych uszkodzonej drapaniem skóry okolicy odbytu.

Jak się rozpoznaje owsicę?

Na skórze okolicy odbytu oraz na powierzchni stolca rodzice mogą dostrzec małe (około 1cm), białawe samice owsika. Natomiast znaczenie diagnostyczne mają kilkukrotnie powtarzane wymazy, pobierane ze skóry okolicy odbytu za pomocą samoprzylepnej taśmy celofanowej lub wacika (oceniane następnie na szkiełku pod mikroskopem). Wykonuje się je po nocy, przed wypróżnieniem lub poranną kąpielą. Takim badaniom należy poddać całe zbiorowisko dziecięce (żłobek, przedszkole) lub całą rodzinę.

Leczenie i zapobieganie

W terapii istotne jest stosowanie leków przeciw pasożytniczych (takich jak: pyrantel, mebendazol lub albendazol), równocześnie z metodami zmniejszającymi ryzyko rozprzestrzeniania się owsika, czyli:

• intensywnym sprzątaniem pomieszczeń (szczególnie odkurzaniem);
• codzienną zmianą bielizny i jeśli to możliwe – pościeli podczas trwania kuracji;
• krótkim przycinaniem paznokci (które mogą być miejscem bytowania jaj);
• podmywaniem się wodą z mydłem zaraz po przebudzeniu (zmywa się w ten sposób większość jaj złożonych przez samicę w nocy);
• spaniem w osobnych łóżkach, pomieszczeniach (tyczy się to głównie sytuacji rodzic – dziecko).

Aby zapobiec przyniesieniu pasożyta do domu, warto uczyć swoje dziecko zwyczajów takich jak:

• mycie rąk przed każdym posiłkiem i po każdej wizycie w toalecie;
• mycie owoców i warzyw;
• unikanie pokarmów, których pochodzenia nie jesteśmy pewni, w tym częstowania się posiłkami innych;
• regularne, codzienne zmienianie bielizny osobistej;
• a także oduczenie dziecka obgryzania paznokci.