Często podnosząc ciężkie przedmioty, nawet nie zdajesz sobie sprawy, że możesz przyczynić się do powstania przepukliny. Jest to jedna z częstszych przypadłości chirurgicznych. Jak wcześnie rozpoznać ją u siebie i jak sobie z nią radzić?

Ile razy słyszałeś: „Nie podnoś tego ciężkiego wiaderka, bo dostaniesz przepukliny!” – puszczałeś to mimo uszu. Aż pewnego razu, podnosząc kolejny ciężki przedmiot, poczułeś, jakby coś Ci pękło w pachwinie. Początkowo ignorowałeś to zdarzenie, jednak z czasem zacząłeś zauważać na brzuchu małe wypuklenie, które chowało się do środka, gdy uciskałeś je palcem. Wtedy właśnie zrozumiałeś, że uwagi, które dostawałeś od ludzi, były słuszne.

Czym jest przepuklina?

O przepuklinie mówimy wówczas, gdy narządy z jednego obszaru ciała przemieszczą się do innego, w którym prawidłowo nie powinny występować. Wyróżniamy: przepukliny zewnętrzne, kiedy to narządy jamy brzusznej przemieszczają się przez ścianę brzucha na jej zewnątrz; oraz wewnętrzne, kiedy narządy przemieszczą się do sąsiedniej jamy ciała. Przykładem są przepukliny rozwory przełykowego, polegające na przejściu narządów jamy brzusznej do klatki piersiowej.

Mechanizm powstawania przepuklin

Najczęściej występującymi są przepukliny brzuszne zewnętrzne. Jak dochodzi do ich powstania? Wewnątrz jamy brzusznej panuje większe ciśnienie niż w otoczeniu, ale w prawidłowo istniejących warunkach, narządy jamy brzusznej utrzymywane są przez mocne mięśnie i ich rozcięgna (zbite pasma tkanki łącznej za pomocą, których mięśnie łącza się z kośćmi). Ponieważ na brzuchu wiele mięśni i rozcięgien krzyżuje się ze sobą w wielu miejscach, mogą pojawiać się punkty słabiej pokryte lub szczeliny. Przez te miejsca pod wpływem działania dużego ciśnienia w jamie brzusznej, otrzewna uwypukla się na zewnątrz, a z biegiem czasu wraz z nią narządy wewnętrzne (najczęściej jelita). Przepuklina może pojawiać się w każdym wieku, jednak istnieją dwa okresy, kiedy występują znacznie częściej.

• w dzieciństwie, kiedy pojawiają się szczeliny na skutek wrodzonych braków mięśni i rozcięgien;
• na starość, kiedy to dochodzi do znacznego osłabienia układu mięśniowego.

Mówiąc, więc o powstawaniu przepuklin należy wziąć pod uwagę zarówno: zaburzenia anatomiczne, jak i fakt, że w życiu pojawiają się sytuacje, w których dochodzi do znacznego zwiększenia ciśnienia w jamie brzusznej (np. podczas zwiększonego wysiłku, jakim może być owe podnoszenie ciężkich przedmiotów, kaszlu czy przy zaparciach).