Rak trzustki jest schorzeniem o bardzo złym rokowaniu, stanowiącym obecnie ósmy pod względem częstości zachorowań nowotwór złośliwy w Polsce. Ryzyko jego rozwoju wzrasta wraz z wiekiem, wśród osób palących papierosy, a także u chorych na cukrzycę lub przewlekłe zapalenie trzustki.

Trzustka to gruczoł należący do układu pokarmowego, produkujący i wydzielający enzymy niezbędne do trawienia wszystkich głównych składników pokarmowych: białek, tłuszczy i węglowodanów. W jej strukturze wyróżnia się: głowę, szyję, trzon i ogon. Miejscem, które upodobał sobie gruczolakorak trzustki (najczęstszy typ pierwotnego raka tego narządu) jest głowa trzustki (70-80% przypadków), rzadziej zajęte są trzon i ogon (odpowiednio 20% i10% przypadków).

Dlaczego powstaje?

Jak zwykle w przypadku etiologii nowotworów, dokładna przyczyna rozwoju raka trzustki nie jest znana. Udowodniono natomiast jego związek z:

• paleniem tytoniu (a dokładnie z nitrozaminami zawartymi w dymie papierosowym);
• przewlekłymi chorobami trzustki takimi jak: cukrzyca i przewlekłe zapalenie trzustki;
• wysokokaloryczną dietą (bogatą w tłuszcze i białka pochodzenia zwierzęcego);
• narażeniem zawodowym na czynniki chemiczne (pestycydy, etylen, propylen, chlorek metylenu i wiele innych);
• predyspozycją genetyczną i genetycznie uwarunkowanymi nowotworami (np. dziedzicznym rakiem piersi i jajnika, zespołem Peutz-Jaersa związanym z występowaniem licznych polipów w przewodzie pokarmowym oraz plam soczewicowatych na skórze i innymi);
• podejrzewa się również wpływ: nadużywania alkoholu i kawy, choć nie został on dobitnie potwierdzony; a także wcześnie wykonanej cholcystektomii (usinięcie pęcherzyka żółciowego) lub częściowego usunięcia żołądka z powodu choroby wrzodowej.

Na raka trzustki chorują głównie osoby starsze, między 60 a 80 rokiem życia; częściej choroba dotyczy mężczyzn.