Patologiczną hiperprolaktynemię wywołuje gruczolak przysadki mózgowej (będący niezłośliwym rozrostem komórek wydzielających prolaktynę). W przysadce znajdują się też inne komórki, produkujące rozmaite hormony, odpowiedzialne za prawidłową równowagę organizmu (somatostatyna, kortykotropina, FSH, LH, tyreotropina); ale zdecydowanie rzadziej są one punktem rozwoju gruczolaka. Gruczolak objawia się u kobiet: mlekotokiem, brakiem miesiączki, niepłodnością, spadkiem libido. W zależności od wielkości guza mogą się dołączyć: zaburzenia pola widzenia, bóle głowy.

Jak się diagnozuje gruczolaka?

Należy oznaczyć stężenie prolaktyny we krwi (będąc na czczo), niezależnie od obecnej fazy cyklu miesiączkowego. Jeśli lekarz ma wątpliwości, co do uzyskanego wyniku, wówczas zleca wykonanie testu z metoklopramidem. Badania obrazowe głowy, które uwidaczniają gruczolaka (tomografia komputerowa, rezonans magnetyczny) przeprowadza się w przypadku stwierdzenia stężenia prolaktyny > 70ng/ml, a wynik powyżej 100 ng/ml jest prawie jednoznaczny ze stwierdzeniem gruczolaka.

Nadprodukcja prolaktyny może być także wywołana:

• zmianami w obrębie podwzgórza (podwzgórze jest strukturą mózgu, która reguluje działanie przysadki oraz nadrzędnie steruje wszelkimi procesami hormonalnymi w organizmie), takie jak: zwyrodnienia, nowotwory, zapalenia, zmiany w obrębie naczyń okolicy podwzgórza;
• schorzeniami innych gruczołów dokrewnych, gdyż działanie produkowanych w nich hormonów jest ściśle powiązane ze zmianami stężenia prolaktyny; Są to: niedoczynność tarczycy, choroby nadnerczy (choroba Cushinga, choroba Addisona);
• niewydolnością nerek, marskością wątroby;
• produkcją prolaktyny poza przysadką; może wystąpić w przebiegu raka płuc, raka nerek, gonadoblastoma.