Obecnie alternatywą dla enukleacji, w sytuacji gdzie nie można zastosować brachyterapii, jest stereotaktyczna radiochirurgia przy użyciu noża gamma (gamma knife). Ograniczeniem dla stosowanie tej metody jest niewielka ilość ośrodków, posiadających tego typu aparaturę.

Zabiegiem najbardziej okaleczającym, będącym jednocześnie ostatecznością, jest egzenteracja, czyli wypatroszenie oczodołu. Operację tę wykonuję się w przypadku rozrostu guza poza gałkę oczną oraz przy wznowie procesu nowotworowego po wcześniejszym usunięciu gałki ocznej. Polega ona na usunięciu gałki ocznej wraz z całą zawartością oczodołu.

Czerniak złośliwy przerzutuje drogą naczyń krwionośnych, głównie do płuc i wątroby. W leczeniu paliatywnym rozsianej postaci czerniaka złośliwego stosuje się chemioterapię i immunoterapię. Niestety nie przynoszą one wyraźnych korzyści, przedłużając przeżycie o około trzy miesiące w przypadku stwierdzenia przerzutów w wątrobie, do roku jeśli ogniska przerzutów stwierdzone zostaną w płucach.

Rokowanie w czerniaku złośliwym gałki ocznej zależy od wielu czynników. Do najważniejszych należą:

• typ histologiczny – najlepiej rokują guzy o typie wrzecionowatokomórkowym najgorzej nabłonkowato komórkowe;
• rozmiarów guza – po enukleacji 80% osób z małą zmianą 4-8mm średnicy i 1-2,4 mm grubości, przeżywa 5 lat;
• lokalizacji – czerniaki umiejscowione w przedniej części gałki ocznej rokują lepiej;
• nacieczenie twardówki i tkanek pozagałkowych – znacznie pogarsza rokowanie;
• wiek pacjenta – szanse wyleczenia maleją po 65 roku życia.

Ze względu na biologię nowotworu i późne występowanie przerzutów odległych zostało przyjęte, że chory jest wyleczony, jeśli przeżyje bez nawrotu choroby piętnaście lat, a nie jak w przypadku większości nowotworów pięć.