Oko to bardzo wrażliwy organ, eksponowany na działanie wielu substancji drażniących i zanieczyszczeń. Do jego urazów może dojść w domu, w szkole oraz pracy, jeśli nie zabezpieczy się odpowiednio narządu wzroku.

Oko zabezpieczone jest od przodu przez powieki, a z pozostałych stron chronione przez oczodół, zbudowany z kości. Łzy produkowane w gruczołach łzowych, chronią oczy, tworząc na ich powierzchni niewidoczny mikro-film. Dodatkowo mrugnięcia powiek usuwają zanieczyszczenia z tej płynnej bariery, jednocześnie równomiernie rozprowadzając łzy po powierzchni gałki ocznej. Niestety niektóre z zanieczyszczeń są zbyt duże (drzazgi, ostre opiłki), aby mogłyby być usunięte przy pomocy tego mechanizmu. Nie chroni on również oka przed substancjami żrącymi.

Ciało obce w oku – co robić?

Najczęstszą przyczyną powodującą uraz oka, jest ciało obce. Może to być opiłek metalu, drobna drzazga, odprysk twardego materiału (np. betonu), mucha lub inny owad. Wnikając pod powiekę do worka spojówkowego lub unosząc się swobodnie po powierzchni rogówki, ciało obce wywołuje nieprzyjemne dolegliwości w postaci pieczenia, zaczerwienienia, łzawienia oraz światłowstrętu. Naturalnym odruchem w takiej sytuacji jest próba jego usunięcia poprzez pocieranie. W przypadku opiłków oraz innych ostrych lub twardych elementów należy się od tego powstrzymywać, gdyż może to spowodować wbicie się i przemieszczanie ciała obcego w głąb oka.

Pierwszą pomoc, jaką można zastosować w tym przypadku, to próba usunięcia drobnych elementów za pomocą przepłukiwania solą fizjologiczną lub przy użyciu specjalnego zestawu do płukania oka (Plum eye wash). W ostateczności można zastosować zwykłą wodę z kranu. Jeśli mimo tego zabiegu ciało obce nadal pozostaje w oku, lecz nie tkwi wbite w jego powierzchnię, istnieje możliwość usunięcia go przy pomocy zwilżonego wacika. W razie nie ustąpienia dolegliwości lub gdy element wbił się w rogówkę czy wewnętrzną powierzchnię powieki, należy zgłosić się do szpitalnego oddziału ratunkowego lub lekarza okulisty. Na czas drogi zdrowe oko można zasłonić opaską, aby współruchy oczu nie powodowy podrażnień chorego oka. Nie należy zaklejać oka chorego.