Rozwój budzący zastrzeżenia - patologia

Objawy autyzmu organizują się w trzech grupach dotyczących: interakcji społecznych (kontakty z matką, domownikami, rówieśnikami), komunikacji (odbieranie komunikatów słownych i cielesnych od otoczenia i reagowanie na nie) i wzorców zachowań (zabawy, aktywność codzienna, zainteresowania).

Pamiętając stale o tym, że dziecko jest od początku swojego życia istotą społeczną, niepokoić powinny sytuacje, gdy:

• do 12 msc.: dziecko nie nawiązuje i nie dąży do kontaktu fizycznego z matką, albo wręcz broni się przed nim; nie jest chętne do pieszczot, nie chce nawiązywać kontaktu wzrokowego, nie reaguje na głos, na wołanie po imieniu. Wykazuje zaburzenia snu oraz niechęć do karmienia. Nie naśladuje dźwięków. Obsesyjnie skupia się na jednej zabawce lub jednej czynności;
• po 12 msc.: u dziecka mocno zarysowują się deficyty w kontaktach z ludźmi. Dziecko wręcz wycofuje się z kontaktów społecznych. Reaguje niepokojem na zmiany w otoczeniu, może mieć napady agresji, krzyku. Często angażuje się do powtarzalnych stereotypowych zadań (kręcenie jednym przedmiotem, obracanie kartki papieru). Rezygnuje z zabaw misiami bądź lalkami na rzecz określonych przedmiotów (zazwyczaj pudełko, patyczek, klocek). Odgradza się od dzieci. W kontakcie z ludźmi nie wykazuje emocjonalnych zmian (nie potrafi okazać miłości, przyjaźni, smutku). Komunikacja werbalna (czyli słowna) jest utrudniona lub niemożliwa, a mimika uboga.

W ogromnej ilości przypadków (aż 2/3) z wyżej wymienionymi objawami współistnieje upośledzenie umysłowe. Autyzm jednak nie jest synonimem upośledzenia umysłowego. Dlatego też część dzieci wykazuje przeciętne, a nawet ponadprzeciętne zdolności intelektualne (szczególnie często ujawniane w postaci izolowanych umiejętności matematycznych, muzycznych, plastycznych).

Im wcześniej pojawią się objawy tym rokowanie jest poważniejsze. Diagnoza ta towarzyszy znacznej liczbie pacjentów do końca życia. Jest to niezwykle trudny moment dla rodziny, ale i ogromne ważny w przebiegu terapii. Szybkie podjęcie wielospecjalistycznych działań u części dzieci skutkuje bowiem złagodzeniem objawów, a u ok. 10% wyprowadzeniem z choroby do stopnia częściowej samodzielności.