Przyczyny krzywicy

Witamina D może być dostarczana do organizmu wraz z pokarmem lub powstawać w skórze ze swoich prekursorów, pod wpływem promieniowania ultrafioletowego (czyli np. podczas opalania na słońcu). Niedostateczna ilość witaminy D w diecie, a także zaburzenia jej wchłaniania oraz nieprawidłowy jej metabolizm są najczęstszymi przyczynami niedoboru. Dzieci leczone lekami przeciwdrgawkowymi (np. z powodu padaczki), a także dzieci z przewlekłymi chorobami nerek i wątroby również są narażone na wystąpienie krzywicy.

Zdarza się, że objawom typowym dla krzywicy nie towarzyszy obniżone stężenie aktywnej formy witaminy D w surowicy, wywiad nie przemawia za niedoborem witaminy D w diecie, a podawanie jej doustnie nie poprawia stanu klinicznego pacjenta. Trzeba wówczas pomyśleć o innych rodzajach krzywic – tzw. krzywicach opornych na witaminę D - nabytych lub wrodzonych. Nabyte mogą wynikać z przewlekłych chorób nerek i wątroby lub przewlekłego stosowania leków przeciwdrgawkowych. Przyczyną wrodzonych krzywic opornych na witaminę D jest zaburzenie wchłaniania zwrotnego fosforanów w kanaliku nerkowym z czego potem wynika utrata fosforanów i hipofosfatemia (obniżony poziom fosforu w surowicy). Jednakże występują one rzadko, a ich szczegółowa charakterystyka przekracza ramy tego opracowania.

Jak zapobiegać i leczyć?

Dawka profilaktyczna witaminy D u wszystkich zdrowych niemowląt wynosi 200 – 400 j.m./dobę. Dawka lecznicza to 1200 – 4000 j.m./dobę przez 3-4 tygodnie (u niemowląt z objawami krzywicy). W naszych warunkach klimatycznych (niewielkie nasłonecznienie) zaleca się suplementację tej witaminy wszystkim niemowlętom już od 3 tygodnia życia. Ważne jest, aby ją podawać  przed lub po karmieniu mlekiem, gdyż witamina D wchłania się tylko z tłuszczem. Podawanie np. z soczkiem nie ma większego sensu (brak tłuszczu w sokach). Zawsze jednak należy się poradzić lekarza, aby ustalił odpowiednią dawkę gdyż nadmierna podaż tej witaminy może prowadzić do zatrucia!