Poznaj przeciwnika, z którym walczysz

„Badania potwierdzają wstępne rozpoznanie, zatem nasze podejrzenia się sprawdziły” oto wiadomość jaką może usłyszeć pacjent na początku swojej drogi z przewlekłym schorzeniem. To próg, za którym zaczyna się kolejny rozdział życia. Nadal jest tą samą osobą, z tymi samymi pragnieniami, planami, zobowiązaniami, a jednak perspektywa zmian jest nieuchronna - stają się nią leki, badania, wizyty kontrolne, czasem niezbędne zabiegi itd. Początkowo pojawia się chaos, obawy o sprostanie nowemu wyzwaniu, czasem zaprzeczenie i próba życia jakby się nigdy nie słyszało diagnozy. To co warto już na początku zrobić, to dowiedzieć się o chorobie jak najwięcej. Służą temu: rozmowa z lekarzem (najpewniejsze źródło informacji), poradniki, fachowa literatura w postaci artykułów medycznych, gazet i ulotek wydawanych przed odpowiednie stowarzyszenia lub grupy wsparcia, a także programy informacyjne. Dzięki nabytej wiedzy nie tylko łatwiej będzie zrozumieć istotę choroby (np. że cukrzyca jest powodem niedoboru insuliny, a choroba niedokrwienna serca zaburzeniem przepływu krwi przez naczynia wieńcowe itd.), charakter i rodzaj jej objawów, ale też ułatwi to rozpoznawanie alarmujących reakcji organizmu i ewentualnie unikanie niekorzystnych czynników (czyli takich, które mogą spowodować nasilenie schorzenia).

W procesie leczenia chorób przewlekłych niezwykle istotną sprawą jest, aby pacjent stał się partnerem lekarza prowadzącego (zgłaszał propozycje odnośnie modyfikacji leczenia, pytał zawsze wtedy, gdy nie rozumie jakiegoś aspektu terapii, opowiadał o trudnościach związanych z terapią). Zaufanie to podstawa długiej drogi, jaką oboje będą musieli przejść.

Góry i doliny, czyli o kryzysie w chorobie przewlekłej

Długi okres trwania choroby oraz związane z nią wszelkiego typu uciążliwości (objawy samej choroby, konieczność zażywania leków, wizyty u lekarza, ograniczenia w funkcjonowaniu zawodowym bądź społecznym, trudności ekonomiczne itd.) mogą u pacjentów chorych przewlekle powodować kryzys psychiczny. Objawia się on rezygnacją (nie tylko wyłączaniem się z aktywności zawodowej, towarzyskiej, ale też zaniechaniem leczenia), poczuciem bezsensu, smutkiem, przeświadczeniem, że jest się samotnym w walce z chorobą oraz brakiem wiary w dokonanie jakiejkolwiek zmiany. Reakcja ta jest zrozumiała zważywszy na okoliczności, szczególnie jeśli proces chorobowy wiąże się z istotną stratą (np. rezygnacją z pracy, pasji, hospitalizacją). W tym szczególnym momencie wsparcie ze strony rodziny oraz przyjaciół okazuje się być niezbędne, a często także wystarczające, aby pokonać kryzys. Jeśli jednak stan psychiczny pacjenta mimo zabiegów otoczenia nie ulega stabilizacji lub pojawiają się niepokojące objawy (głęboki smutek, poczucie winy, myśli samobójcze) należy sięgnąć po pomoc psychologa, psychoterapeuty, bądź lekarza psychiatry.