Ból jest nieodłącznym elementem naszego życia. Wie o tym małe dziecko kaleczące kolano, pacjent cierpiący na chorobę niedokrwienną serca lub starsza osoba ze zwyrodnieniem stawów.

Jak ważną ostrzegawczą rolę pełni ból, zdają sobie sprawę rodzice dzieci chorych na analgezję wrodzoną. Zupełne zniesienie czucia bólu - jakie u nich występuje, nierzadko kończy się poważnymi urazami, oparzeniami, złamaniami, a także brakiem reakcji w sytuacjach, gdy wewnątrz organizmu rozwija się patologiczny proces.

Zwykliśmy ból kojarzyć z obszarem ciała i to właśnie ciału przypisywać funkcje modulujące ból. Tymczasem, jak się okazuje na podstawie badań naukowych, ból jest reakcją złożoną, w której niezwykle istotną funkcję pełni obszar psychiki. Być może to, w jaki sposób reagujemy na ból, jak silnie odczuwamy jego dotkliwy charakter, jakiej pomocy potrzebujemy, zależy właśnie od sfery emocjonalno-poznawczej.

Czym jest ból?

Ból jest subiektywnym, przykrym doznaniem zmysłowym i emocjonalnym, wywołanym rzeczywistym lub potencjalnie zagrażającym uszkodzeniem tkanek. Bodźce bólowe docierają do zakończeń nerwowych, rozsianych w całym organizmie, stamtąd nerwami do rdzenia kręgowego, a z niego szlakami przesyłane są do mózgu (za rejestrowanie bólu i modelowanie odpowiedzi na niego odpowiada układ limbiczny oraz kora nerwowa). Sam bodziec jest tylko sygnałem uruchamiającym złożoną machinę reakcji (neurologicznych, endokrynologicznych, emocjonalno-poznawczych). Najczęstszy podział bólu (w oparciu głównie o czynnik czasowy) wyróżnia ból ostry (zazwyczaj o znacznym natężeniu, utrzymujący się do trzech miesięcy) oraz ból przewlekły (uporczywy, wolno płynący, o w miarę stałym natężeniu, utrzymujący się powyżej trzech miesięcy).