Życie z pacjentem cierpiącym na schizofrenię, to obcowanie z różnymi, czasem trudnymi do zniesienia bądź zrozumienia objawami. Objawy te to drogowskazy dla lekarza, znaki które musi odczytać, by móc właściwie leczyć. Rodziny pacjentów w miarę upływu czasu także uczą się je nazywać, określać stopień nasilenia, wiązać z fazami choroby.

Objawy pod lupą

Obraz choroby składa się z unikatowego dla każdego pacjenta zestawu symptomów. Objawy te można ułożyć w pięć kategorii:

• objawy negatywne: otępienie emocjonalne (pacjent wydaje się być niezdolny do okazywania i odwzajemniania uczuć), alogia (znaczne zubożenie mowy – mały zasób słów, ograniczona tematyka), anhedonia (niezdolność do odczuwania przyjemności), apatia (zobojętnienie), abulia (brak chęci do działania);
• objawy pozytywne: omamy (inaczej halucynacje – niezgodne z rzeczywistością spostrzeżenia; mogą to być omamy słuchowe, wzrokowe, węchowe), urojenia (przeświadczenia oparte o błędną ocenę rzeczywistości; mogą występować pod postacią urojeń winy, wielkościowych, prześladowczych), zdezorganizowane zachowanie;
• zaburzenia myślenia: zaburzenia koncentracji, deficyty uwagi, problemy z pamięcią trudności w kontaktach społecznych, zaburzenia komunikacji słownej (ubogość słów, neologizmy, zaburzona składnia zdań);
• zaburzenia zachowania: katalepsja (utrzymywanie przez długi czas dziwnych ułożeń ciała), utraty napięcia mięśniowego, nadmierna aktywność ruchowa, ograniczenie lub utrata mowy;
• zaburzenia przeżywania: depresja, wrogość, podejrzliwość, zmienność emocjonalna, tendencje samobójcze.

Ilość ujawniających się objawów oraz stopień ich nasilenia, zależy od etapu choroby oraz typu schizofrenii (klasycznie podaje się istnienie czterech odmian schizofrenii: prostej, katatonicznej, paranoidalnej oraz hebefrenicznej, do których międzynarodowa klasyfikacja chorób ICD 10, dodaje jeszcze postać rezydualną oraz niezróżnicowaną).