„Jestem młody, silny, zdrowy. Oprócz zwykłego przeziębienia, grypy, czy zatrucia pokarmowego nic poważnego mi nie grozi” – tak myśli większość osób w młodym wieku. A jednak są takie choroby, które w szczególności dotyczą tych właśnie „młodych, silnych, zdrowych”. Jedną z nich jest sarkoidoza – przewlekła, podstępna choroba, która często rozpoczyna się od zwykłego uczucia zmęczenia.

Sarkoidoza po raz pierwszy została opisana przez Hutchinsona w 1877 roku. Definiowana jest jako choroba przewlekła, uogólniona, o nieznanej etiologii /przyczynie/ (podejrzewa się predyspozycję genetyczną). Jest chorobą ziarniniakową (w miejscu toczenia się procesu chorobowego tworzą się ziarniniaki, czyli małe grudki stworzone z makrofagów i innych komórek zapalnych), w przebiegu której narządem najczęściej objętym zmianami, są płuca.  Często zmianom płucnym towarzyszą zmiany w obrębie oczu, skóry, węzłów chłonnych, wątroby, śledziony, serca i innych narządów. Sarkoidoza występuje najczęściej u młodych dorosłych (szczyt zachorowań przypada na 20-29 rok życia) obojga płci, nieco częściej u kobiet. Najszerzej występuje w krajach Europy Północnej, a najwięcej przypadków rocznie notuje się w Szwecji i Islandii.

Najczęstsze objawy występujące w przebiegu choroby nie są charakterystyczne dla sarkoidozy (mogą być bowiem spowodowane wieloma czynnikami, bądź innymi chorobami). Należą do nich:

• zmęczenie (które nie jest spowodowane zaburzeniami snu);
• bóle o różnym natężeniu;
• suchość oczu, zamazane widzenie;
• skrócenie oddechu;
• suchy, ostry kaszel.

U około 1/3 chorych występują objawy ogólnoustrojowe: zmęczenie, osłabienie, utrata apetytu, chudnięcie i podwyższona temperatura ciała.

Pozostałe objawy zależne są od rodzaju zajętego narządu lub układu i w związku z tym mogą wystąpić:

• duszność, kaszel, ból w klatce piersiowej;
• ból mięśni i stawów (najczęściej kończyn);
• powiększenie węzłów chłonnych (węzły są zwykle niebolesne i ruchome względem podłoża);
• powiększenie wątroby, rzadziej śledziony;
• ze strony skóry – rumień guzowaty (duże, ostro zapalne, bolesne, czerwone guzy), toczeń odmrozinowy (stwardniałe, zniekształcające nacieki, którym towarzyszą przebarwienia nosa, policzków, warg i uszu);
• zaburzenia rytmu serca, niewydolność serca;
• zapalenia błony naczyniowej oka, spojówki i gruczołów łzowych;
• zmiany w układzie nerwowym – często zajęcie nerwów czaszkowych, zwłaszcza porażenie nerwu twarzowego, rzadziej nerwu wzrokowego i okoruchowego; czasami objawy guza śródczaszkowego; sporadycznie depresja, zaburzenia pamięci;
• jednostronne lub obustronne powiększenie ślinianki przyusznej, z bolesnością i obrzękiem gruczołu.

Jeżeli w Twojej rodzinie występowała sarkoidoza, to w przypadku wystąpienia któregoś z powyższych objawów, powinieneś bezzwłocznie poinformować o tym Twojego lekarza rodzinnego.