Niewydolność nerek to zwykle proces postępujący, przewlekły i prowadzący do stopniowego pogarszania się funkcji nerek; o którym możemy nie wiedzieć, do czasu kiedy pojawią się kliniczne objawy już znacznej dysfunkcji tego narządu, bądź zostanie ona wykryta przypadkiem w badaniach laboratoryjnych.

Niewydolność nerek to stan chorobowy charakteryzujący się upośledzeniem wszystkich funkcji nerek, w tym procesu filtracji (czyli oczyszczania organizmu z toksycznych produktów przemiany materii), zachowywania równowagi gospodarki wodno-elektrolitowej organizmu i wydalania moczu. Możemy podzielić niewydolność nerek na ostrą i przewlekłą.

Ostra niewydolność nerek (ONN) charakteryzuje się nagłym upośledzeniem czynności nerek, głównie procesu filtracji krwi, która zwykle wraca do normy w ciągu kilku miesięcy. Ponieważ jest to proces nagły, objawy są szybko zauważalne, a pacjent wymaga podjęcia natychmiastowego leczenia. Wyróżniamy 3 grupy przyczyn ONN.

• ONN przednerkowa spowodowana upośledzeniem ukrwienia nerek w skutek: zmniejszenia objętości krwi krążącej (np. w wyniku krwotoku, znacznego odwodnienia, rozległych urazów, oparzenia, ostrego zapalenia trzustki), chorób serca (zaburzenia rytmu, niewydolność serca), czy spadku ciśnienia tętniczego krwi. Leczenie jest przyczynowe oraz objawowe (przetaczanie płynów, leczenie farmakologiczne).
• ONN nerkowa spowodowana uszkodzeniem miąższu nerek w wyniku procesu zapalnego lub czynników niezapalnych (leki, środki kontrastowe, toksyny). Leczenie jest przyczynowe oraz farmakologiczne.
• ONN zanerkowa spowodowana utrudnieniem odpływu moczu (kamica, guzy w obrębie dróg moczowych, przerost i rak prostaty, rak pęcherza moczowego, ciało obce w cewce moczowej). Leczenie jest przyczynowe.

W każdej z wyżej wymienionych postaci ONN może wymagać przejściowej hemodializy.