Wiele stanów chorobowych, przewlekle niszczących narządy wewnętrzne człowieka, prowadzi do ich nieodwracalnego uszkodzenia. W większości sytuacji transplantacje tych organów są jedyną metodą na wyleczenie, a w niektórych przypadkach na przeżycie pacjenta. Najczęściej dokonywanymi operacjami są przeszczepienia serca, płuc, nerek, wątroby, trzustki, a także szpiku kostnego i rogówki oka. Można transplantować także inne „części” ludzkiego ciała jak kończyny, czy nawet twarz. W każdym przypadku operacja taka jest bardzo ryzykowna i musi być przeprowadzona przez doświadczony zespół chirurgów.

Przeciwwskazania do transplantacji

Występuje wiele przeszkód, które czasowo lub trwale dyskwalifikują daną osobę jako biorcę nerki. Do bezwzględnych przeciwwskazań należą:

• aktywna choroba nowotworowa;
• poważne choroby serca i płuc;
• ciężkie uszkodzenie szpiku kostnego;
• nie poddające się leczeniu zakażenia (przewlekłe WZW typu B i C, HIV);
• uogólniona miażdżyca naczyń tętniczych;
• brak możliwości współpracy z pacjentem (choroby psychiczne, ciężkie uzależnienia);
• brak zgody na przeszczep.

Względnymi przeciwwskazaniami do przeszczepienia narządu są:

• aktualne zakażenie wymagające leczenia;
• choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy oraz krwawienie z przewodu pokarmowego;
• przebyta choroba nowotworowa;
• wady wrodzone układu moczowego;
• uszkodzenie wątroby.

Operacja

Operacja przeszczepienia nerki jest skomplikowaną procedurą, wykonywaną w 18 ośrodkach w Polsce. Po pobraniu narządu od dawcy i odpowiednim przygotowaniu, nerkę przeszczepia się w okolicę prawego lub lewego dołu biodrowego (do tzw. przestrzeni zaotrzewnowej). Naczynia nerki zarówno tętnica jak i żyła łączone są z naczyniami biodrowymi biorcy, a moczowód wszczepiany jest w ścianę pęcherza. Jeżeli nie występują żadne powikłania, to zabieg operacyjny trwa około trzech godzin.

Własne, nieczynne nerki biorcy przeważnie pozostawiane są w jego ciele. Jednakże, w niektórych przypadkach istnieje ryzyko, że choroba, która doprowadziła do niewydolności własnych nerek, może zagrozić nowo otrzymanemu narządowi. W takich sytuacjach przed przeszczepieniem zdrowego organu, konieczne jest usunięcie chorych nerek.

Po połączeniu wszystkich struktur ze sobą, przeszczep zazwyczaj podejmuje swoją funkcję od razu. Niekiedy jednak powraca ona po około 10 dniach, a do tego czasu niezbędne jest dializowanie osoby po zabiegu. Po tym czasie stan biorcy przeważnie ulega poprawie. Stabilizują się funkcje układu krążenia, powoli ustępuje niedokrwistość, a pacjenci nabierają sił.