Diagnostyka zaburzeń mikcji

U osób dorosłych problemy z oddawaniem moczu mogą przybierać różne postaci i być efektem różnych zaburzeń. Mogą one wynikać z chorób układu nerwowego lub dysfunkcji pęcherza i mięśni zwieraczy.

Diagnostyka osoby z zaburzeniami funkcji dróg moczowych polega na zebraniu informacji odnośnie okoliczności, jakie towarzyszą oddawaniu moczu (ból, niemożność rozpoczęcia mikcji), przebytych chorobach i operacjach (w szczególności na drogach moczowych), współistniejących chorobach neurologicznych, przyjmowanych lekach oraz funkcji seksualnych. Niekiedy pacjent proszony jest o prowadzenie „karty mikcyjnej”, na której zaznacza częstość i objętość oddawanego moczu oraz towarzyszące temu dodatkowe objawy. Równie prostym i stosunkowo niedrogim badaniem, mogącym wnieść cenne informacje, dotyczące nurtującego problemu, jest badanie ogólne moczu (patrz artykuł w sekcji: badania).

Specjalistycznym badaniem określającym czynność dróg moczowych oraz ewentualny rodzaj zaburzeń prowadzących do nieprawidłowości w oddawaniu moczu, jest badanie urodynamiczne. Składa się ono z dwóch części tzw. uroflowmetrii (UFL) oraz cystometrii. Pierwsze badanie jest zupełnie nieinwazyjne, polegające na oddaniu moczu do wykalibrowanego urządzenia. Pozwala ono ocenić strumień moczu, objętość oddanego moczu oraz czas mikcji. Natomiast za pomocą cystometrii można ocenić niektóre parametry pęcherza moczowego takie jak jego pojemność, ciśnienie wewnątrzpęcherzowe oraz unerwienie czuciowe. Jest to badanie inwazyjne wykonywane w znieczuleniu miejscowym, wymagające założenia dwóch cewników, jednego przez cewkę do pęcherza moczowego, a drugiego do odbytnicy. Przy zakładaniu cewnika do pęcherza ocenia się ilość moczu, zalęgającego po mikcji. Samo badanie jest dwuetapowe. W pierwszej fazie przez cewnik do pęcherza podawany jest roztwór soli fizjologicznej, do momentu zgłoszenia przez badanego uczucia parcia na mocz. W fazie drugiej oceniane są profile zmian ciśnień w trakcie oddawania moczu. Podczas całego badania cystometrycznego rejestrowane są potencjały elektromiograficzne ze zwieraczy cewki moczowej, przy użyciu elektrod umieszczonych w różnych miejscach. Przed badaniem urodynamicznym zazwyczaj trzeba wykonać kilka dodatkowych badań. Należą do nich badania określające wydolność nerek, posiew i badanie ogólne moczu, a także USG jamy brzusznej. Na badanie przychodzi się z wypełnionym pęcherzem moczowym, a czas trwania badania to 60-90 minut.