Pęcherz neurogenny

Neurogenne zaburzenia funkcji dolnych dróg moczowych mogą być wynikiem chorób, bądź urazów układu nerwowego. Do najczęstszych przyczyn należą wady rozwojowe kręgosłupa i rdzenia kręgowego. Uszkodzenie ośrodków regulujących pracę pęcherza moczowego i zwieraczy, powoduje zaburzenia w gromadzeniu, utrzymaniu i wydalaniu moczu. Taki stan sprzyja w znacznym stopniu zakażeniu układu moczowego, co może skutkować poważnym uszkodzeniem nerek. W zależności od funkcji zwieracza zewnętrznego i mięśnia wypieracza pęcherza moczowego wyodrębnić można 4 typy pęcherza neurogennego.

I typ charakteryzuje się wiotkością mięśnia wypieracza (czyli jego arefleksją) oraz spastycznością (czyli stanem wzmożonego napięcia) zwieracza zewnętrznego cewki moczowej, która staje się podpęcherzową przeszkodą w odpływie moczu. W tym typie stosuje się głównie czyste przerywane cewnikowanie (CIC) oraz zabiegi odkażające.

II typ pęcherza neurogennego to taki, w którym wiotki jest zarówno mięsień wypierający mocz oraz zwieracz zewnętrzny cewki moczowej. Jest to stan arefleksji wypieracza bez przeszkody podpęcherzowej. W leczeniu stosuje się leki blokujące receptory α-adrenergiczne oraz wykonuje się operacje chirurgiczne zwiększające ciśnienie śródcewkowe.

W III typie występuje hiperefleksja (pojawianie się spontanicznych skurczów w czasie fazy gromadzenia moczu) mięśnia wypieracza z towarzyszącą przeszkodą podpęcherzową (czyli spastyczność wypieracza i zwieracza zewnętrznego cewki moczowej). Typ ten stanowi największe zagrożenie dla górnych dróg moczowych z uwagi na duży wzrost ciśnienia śródpęcherzowego. W celu jego zmniejszenia i zapobieżenia postania wtórnych zmian w obrębie nerek, stosowane są leki antycholinergiczne oraz czyste przerywane cewnikowanie. W przypadku braku poprawy podczas leczenia farmakologicznego przeprowadza się operacje mające na celu zwiększenie pojemności pęcherza i zmniejszenie ciśnienia śródpęcherzowego.

IV typ pęcherza neurogennego charakteryzuje się wiotkim zwieraczem zewnętrznym oraz spastycznym wypielaczem (czyli stanem hiperrefleksji wypieracza, bez towarzyszącej przeszkody podpęcherzowej). Typ ten stanowi mniejsze zagrożenie dla górnych dróg moczowych, jednakże istnieje ryzyko rozwoju wodonercza w wyniku przerostu mięśniówki wypieracza. W leczeniu stosowane są leki antycholinergiczne oraz blokery receptorów α. Pomimo tego większość pacjentów jest i tak kwalifikowana do leczenia operacyjnego.
Istotnym jest aby leczenie było wprowadzone jak najwcześniej, gdyż może ono uchronić przed groźnymi powikłaniami, a równocześnie poprawić komfort życia. Niezmiernie ważna jest edukacja ludzi dotkniętych tym schorzeniem jak również prawidłowe prowadzenie i regularna diagnostyka.