Zdrowotny wpływ światła znany był ludziom od lat, a z czasem jego zastosowanie wykorzystano również w medycynie jako część terapii wielu schorzeń. Najczęściej metoda ta przynosi korzyści w leczeniu takich chorób jak: żółtaczka noworodków, łuszczyca, depresja, a także w terapia nowotworów.

Fototerapia polega na zastosowaniu światła o różnej długości fali, w zależności od oczekiwanych efektów. Najczęściej używa się światła widzialnego, podczerwonego i ultrafioletowego.

Fototerapia z użyciem światła widzialnego

Najczęściej w sezonie jesiennym i zimowym, na skutek niedoboru promieni słonecznych, może rozwinąć się tzw. depresja sezonowa. Objawia się ona obniżeniem nastroju, zmęczeniem, sennością, drażliwością, nadmiernym apetytem. Jeżeli powyższe objawy trwają dłuższy czas, warto skonsultować się z lekarzem. Fototerapia jest bardzo skuteczną metodą w leczeniu tego typu zaburzeń. Stosuje się zazwyczaj lampy o natężeniu światła od 2500 do 10000 luksów (dla porównania, w pomieszczeniach mieszkalnych oświetlenie nie przekracza kilkuset luksów). Efekty mogą być odczuwalne już po kilku sesjach naświetleń, trwających średnio 30 minut. Zabiegi nie powodują poważniejszych skutków ubocznych, czasami tylko mogą pojawić się nudności, bóle głowy. Osoby ze schorzeniami narządu wzroku oraz przyjmujące leki nasilające działanie promieni świetlnych (m.in.: antybiotyki, leki hormonalne), powinny wcześniej skonsultować się z lekarzem.

Fototerapię wykorzystuje się również w leczeniu żółtaczki noworodków, która pojawia się w przypadku wzrostu poziomu bilirubiny we krwi noworodka (natomiast fototerapia obniża jej poziom). W tym celu stosuje się świetlówki o świetle: fioletowym, niebieskim, zimnobiałym, dziennym lub zielonym, jak również kombinacje powyższych. Rzadziej, szczególnie w przypadkach, gdy wymagana jest intensywna fototerapia, stosuje się żarówki halogenowe. Pod wpływem światła bilirubina wchodzi w 3 główne typy reakcji, z których najważniejsze są reakcje izomeryzacji, ułatwiające wydalanie bilirubiny z ustroju dziecka, wraz żółcią i moczem. Przeciwwskazaniami do stosowania fototerapii jest żółtaczka z przewagą bilirubiny sprzężonej, porfiria oraz stosowanie leków z grupy propoporfiryn. Działaniami niepożądanymi, mogącymi wystąpić w trakcie terapii, są: podrażnienia skóry, odwodnienie, gorączka, „zespół brązowego dziecka”.