Żylaki, czyli poszerzone naczynia żylne (żyły), dotyczą najczęściej nóg. Stanowią nie tylko problem kosmetyczny, ale również poważne schorzenie, które nieleczone może doprowadzić do ciężkich powikłań (np.: rozległych i trudno gojących się owrzodzeń).

Żylaki kończyn dolnych mogą przybierać różną postać, od uwypuklonych „sznurów” do kłębów i splotów o „wężowatym” (serpentynowym) przebiegu. Oprócz problemów natury kosmetycznej i nieprzyjemnego dla oka widoku, żylaki to również źródło dolegliwości: ciężkości, rozpierania i zmęczenia nóg, szczególnie po dłuższym okresie spędzonym w pozycji stojącej lub z nogą założoną na nogę. Objawy te nasilają się wraz z upływem dnia, podobnie jak towarzyszący im obrzęki stóp i kostek. Ulgę przynosi położenie nóg nieco wyżej, np. na podnóżku, krześle. Z czasem w chorobie tej mogą pojawiać się nieprzyjemne doznania, takie jak: ból, pieczenie oraz kurcze mięśni łydek, ale najbardziej przykrym objawem jest trudno gojące się i nawrotowe żylne owrzodzenie podudzi.

Etapy i czynniki ryzyka choroby

Żylaki rozwijają się jako przejaw tzw. przewlekłej niewydolności żylnej, która może wystąpić po zakrzepowym zapaleniu żył, urazie lub nawet bez uchwytnej przyczyny. Choroba ta przebiega w kilku postaciach klinicznych: najpierw powstają zmiany, które są niezauważalne prowadząc do powstania teleangiektazji (pajączków naczyniowych) i żył siatkowatych (kilkumilimetrowe koloru niebieskiego biegnące pod skórą). Później dochodzi do rozwoju żylaków, powstania obrzęków, na których podłożu rozwija się zapalenie skóry, przebarwienia, nadwrażliwość i zmiany o typie wyprysku. Kolejnym stadium jest rozwój owrzodzeń, trudno gojących się, często zakażonych, ubytków skóry.

Czynnikami usposabiającymi do rozwoju niewydolności żylnej oraz żylaków są: wiek, płeć żeńska, zakrzepica żylna w przeszłości, trombofilie (stany nadmiernej krzepliwości krwi), urazy, ciąża i stany nadmiernego ciśnienia w jamie brzusznej (np. zaparcia), otyłość, długie stanie, czynniki genetyczne i dodatni wywiad rodzinny.