Gdyby przyszło rozrysować poglądową mapę zaburzeń afektywnych, to jej skrajnie oddalone obszary stanowił by: depresja i mania. Choć jednostki te należą do jednej grupy zaburzeń emocji, a badacze tematu dopatrują się wspólnego podłoża, to ich obraz chorobowy jest diametralnie różny.

Mania w postaci izolowanej występuje rzadko, znamiennie częściej stanowi składową choroby afektywnej dwubiegunowej. Ze względu na burzliwy przebieg, często z wybuchami agresji ukierunkowanej w stronę samego siebie lub otoczenia, osoby w epizodzie maniakalnym często trafiają na pogotowie lub bezpośrednio do szpitali psychiatrycznych.

Kiedy rozpoznajemy manię?

O rozpoznaniu manii decyduje obraz kliniczny. Dominuje w nim trwale podwyższony lub drażliwy nastrój, utrzymujący się przez co najmniej tydzień (bądź krócej jeśli objawy są bezpośrednią przyczyną hospitalizacji). Ponadto zaburzeniom nastroju towarzyszą przynajmniej trzy z poniższych objawów:

• podwyższona samoocena, nastawienie wielkościowe („jestem zdolny do realizacji wszystkiego”, „dla mnie każde zadanie to pestka”);
• zmniejszenie zapotrzebowania na sen (pacjentowi na wypoczynek starcza dwie lub trzy godziny dziennie, a czasem w ogóle nie kładzie się spać);
• przyspieszenie myśli (gonitwa myśli);
• trudność w skupieniu uwagi na konkretnej czynności lub rzeczy (każdy drobiazg jest w stanie ją odwrócić);
• wielomówność (pacjent zalewa rozmówcę potokiem słów);
• pobudzenie psychoruchowe, wzmożona ukierunkowana na różne cele aktywność;
• ryzykowne zachowania (prowadzenie samochodu po alkoholu, sięganie po narkotyki, hazard, nieprzemyślane inwestycje), tendencje do podejmowania wszelkich działań niosących przyjemność.

Co istotne w rozpoznaniu, zaburzenia nastroju muszą osiągnąć takie nasilenie, aby zaburzać funkcjonowanie na wielu płaszczyznach (zawodowej, osobistej, społecznej).

Mania może przyjmować różne stopnie nasilenia, od gwałtownego ataku po stan wzmożonego, ale stabilnego nastroju, bez agresywnych zachowań bądź objawów psychotycznych (tzw. hipomania).