Prawdziwym przełomem w leczeniu wrzodów żołądka okazało się odkrycie przez dwóch australijskich naukowców Barry J. Marshalla i J. Robin Warrena w 2005 r. bakterii Helicobacter pylori oraz jej wpływu na rozwój choroby. Za swoje odkrycie naukowcy uhonorowani zostali Nagrodą Nobla.

Diagnostyka zakażenia Helicobacter pylori

Istnieje wiele różnych metod wykrywania infekcji Helicobacter pylori, które różnią się między sobą m.in. stopniem inwazyjności, czasem oczekiwania na wynik, czułością oraz swoistością. Istotne jest, aby testy te były wykonywane tylko w przypadku planowanego leczenia.

W Polsce diagnostyce wykorzystuje się następujące testy:

•    metoda histologiczna i szybki test urazowy – polega na pobraniu wycinka błony śluzowej żołądka w trakcie gastroskopii, a następnie oceny materiału pod kątem zmian morfologicznych (stan zapalny; komórki nowotworowe) oraz przy pomocy testu barwnego stwierdzenie, czy istnieje zakażenie Helicobacter pylori (na wskaźnik zawierający mocznik nakłada się wycinek błony śluzowej żołądka i ocenia się zmianę barwy – jak przy papierku lakmusowym); metoda ta jest typowo inwazyjna, ale i uważana za „złoty standard” w diagnostyce chorób żołądka; należy do bardzo wiarygodnych zarówno dla diagnozowania zakażeń, jak i potwierdzenia wyleczenia.
•    test oddechowy z mocznikiem znakowany radioaktywnym węglem - bardzo wiarygodny test do diagnozowania zakażenia, jak i oceny wyleczenia; należy przed wykonaniem tego testu, aby przed badaniem wstrzymać stosowanie: na 4 tygodnie antybiotyków, na 2 tygodnie leków z grupy inhibitorów pompy protonowej; na 48 godzin leków z grupy brokerów receptora H2 (np. ranitydyna, famotydyna).
•    testy oznaczające antygen H. pylori w kale – bardzo wiarygodne do diagnozowania, jak i oceny wyleczenia
•    testy serologiczne z krwi – zadowalające do diagnozowania zakażenia, natomiast nieodpowiednie do oceny wyleczenia, bowiem przeciwciała przeciwko bakteriom utrzymują się w krwi bardzo długo po leczeniu.

W ocenie skuteczności leczenia jest ważne, aby testy wykonać dopiero po upływie czterech tygodni po zakończonym leczeniu. Zalecanymi testami są: test oddechowy lub oznaczenie antygenu w kale.

Leczenie zakażenia Helicobacter pylori

Skuteczność wyleczenia zakażenia można uzyskać tylko przy zastosowaniu leczenia skojarzonego, które polega na połączeniu dwóch leków przeciwbakteryjnych (antybiotyków) oraz jednego leku zmniejszającego wydzielanie soku żołądkowego (inhibitorów pompy protonowej). Z leków przeciw drobnoustrojowych najczęściej stosuje się: amoksycylinę, klarytromycynę lub metronidazol, a z inhibitorów pompy protonowej np.: omeprazol, pantoprazol czy lansoprazol.

Kuracja trójlekowa trwa 7 dni.

Według towarzystw gastroenterologicznych wskazaniami do leczenia zakażenia H. pylori są:
•    wrzód dwunastnicy
•    wrzód żołądka
•    choroba wrzodowa żołądka lub dwunastnicy w wywiadzie
•    przebyta operacja z powodu choroby wrzodowej
•    zapalenie żołądka
•    zmiany przedrakowe
•    wycięcie żołądka z powodu raka
•    rak żołądka w rodzinie
•    chłoniak typu MALT
•    choroba Menetriera
•    dyspepsja czynnościowa – przy braku poprawy lub nawrocie po leczeniu standardowym
•    przewlekłe leczenie niesterydowymi lekami przeciwzapalnymi
•    na życzenie pacjenta

Profilaktyka zakażeń Helicobacter pylori

Nie ma jasno opracowanych zasad profilaktyki, niemniej uważa się, że do podstawowych metod obniżających ryzyko zakażenia należą:

•    przestrzeganie podstawowych zasad higieny, w szczególności w żłobkach czy przedszkolach
•    karmienie piersią
•    prawidłowe żywienie – dieta bogata w antyoksydanty (witamina C, witamina E, beta-karoten)

W przyszłości możliwość zastosowania szczepionki – obecnie trwają badania nad jej stworzeniem.