Krwiodawstwo to niezwykle ważna „część” medycyny, co więcej – niemal każdy może stać się krwiodawcą i tym samym ratować życie innych. W Polsce szacunki mówią o 600.000 krwiodawców, warto do nich dołączyć.

Dlaczego krew jest bezcenna?

Jeszcze sto lat temu trzeba było mieć wiele szczęścia, żeby przeżyć transfuzję krwi, chociaż próby jej przetaczania podejmowane były już w XVII wieku. Większość kończyła się jednak śmiercią biorców. Co prawda w 1667 r. przypadkowym sukcesem zakończyło się przetoczenie 15 letniemu chłopcu z wysoką gorączką krwi jagnięcia. Niestety, przez następne 200 lat przeprowadzane transfuzje nie udawały się. Dopiero odkrycie przez austriackiego lekarza Karla Landsteinera w 1901 r. grup krwi stało się momentem przełomowym dla transfuzjologii.

Drugim wydarzeniem istotnym dla leczenia krwią było opracowanie technik jej przechowywania. Dziś krew ratuje życie tym, którzy utracili ją w wyniku wypadków, bez krwi nie byłoby możliwe przeprowadzanie niektórych operacji chirurgicznych, w trakcie których wiadomo że dochodzi do znacznej jej utraty. Stosuje się ją przy leczeniu wielu chorób hematologicznych. Niestety, jak na razie nie ma bliskich perspektyw na to, że pojawi się syntetyczna krew produkowana w laboratoriach, że honorowi krwiodawcy pozostają niezastąpieni.

Dlaczego można ją rozdawać

W żyłach dorosłego człowieka płynie około 5 litrów krwi. Produkowane przez szpik kostny krwinki czerwone żyją około 120 dni. W miejsce obumarłych powstają nowe. Jednorazowo od krwiodawcy pobiera się 450 ml krwi. Układ krwiotwórczy po pewnym czasie całkowicie regeneruje tę stratę krwi. Mając to na względzie, ustalono, że mężczyzna może oddać krew sześć razy w roku, co dwa miesiące, kobieta cztery razy co trzy miesiące. Oddawanie krwi jest całkowicie bezpieczne. Każdy honorowy krwiodawca jest badany przed oddaniem krwi. Jeśli lekarz ma jakieś wątpliwości na pewno na pobranie krwi nie wyrazi zgody.

Kto może ratować innych

Krwiodawca musi być pełnoletni, nie może przekroczyć 65-ego roku życia i powinien ważyć 50 kg lub więcej. Każdemu przed pobraniem robi się morfologię krwi, w przypadku wielokrotnych dawców oznacza się tylko stężenie hemoglobiny. U kobiet wynik hemoglobiny musi być na poziomie 12,5 g%, u mężczyzn - 13,5 g%. Pozostałe wyniki badania morfologicznego również muszą być w normie. Potencjalny krwiodawca najpierw wypełnia kwestionariusz, który jest podstawą dopuszczenia do oddania krwi.

Dyskwalifikują między innymi przewlekłe i poważne choroby np. ciężkie choroby układu krążenia, pokarmowego, nerwowego, oddechowego, moczowego, choroby krwi, zakażenie chorobami zakaźnymi (np. HIV, żółtaczka, kiła), nowotwory złośliwe, łuszczyca, cukrzyca oraz zachowania seksualne o podwyższonym ryzyku zarażenia chorobami zakaźnym. Może zdarzyć się też, że na oddanie krwi trzeba będzie poczekać, bo np. mamy podwyższoną temperaturę lub katar. Krew można oddać dopiero trzy dni po zakończeniu miesiączki, 4 tygodnie po szczepieniach żywymi wirusami, 6 miesięcy po operacji, badaniu endoskopowym, zrobieniu tatuażu czy przekłuciu uszu, po porodzie i po wyjściu z zakładu karnego. Pobrana krew jest badana na obecność wirusów zapalenia wątroby B i C, HIV i kiły. Zarówno na kolację w dzień poprzedzający wizytą w punkcie pobrań jak również na śniadanie w dniu oddawania krwi nie powinno się jeść tłustych potraw, ponieważ pogarsza to jakość krwi.