Dosyć często w trakcie miesiączki kobiety odczuwają silny ból. Zdarza się, że ból jest tak duży, że powoduje omdlenia lub znaczne osłabienie. Można jednak zmniejszyć ból, niekoniecznie środkami farmakologicznymi.

Ból jest sygnałem, że zbliża się krwawienie. W ciągu pierwszej doby miesiączki osiąga apogeum, przez następne 2 dni maleje. Czasem trwa nawet kilka dni. Nie pomoże nadzieja, że jego ataki będą słabnąć z wiekiem i po pierwszej ciąży. Ból promieniuje do pleców, pachwin, ud, przenosi się do krzyża, atakuje głowę. Może być tępy i ciągły albo powracać w regularnych odstępach.

Miesiączkowe cierpienie działa na zasadzie domina: wywołuje kolejne dolegliwości. Na długiej liście znajdują się nudności, wymioty, biegunka, konieczność częstego oddawania moczu, znużenie lub drażliwość przechodząca w wybuchy złości i płaczu, napady duszności, przyspieszone tętno, a także obniżona koncentracja i wolniejsze reakcje. W tych krytycznych dniach spada odporność, włosy i paznokcie są bardziej łamliwe. Zdarzają się nawet omdlenia, a całość określana jest jako pełnoobjawowy zespół bolesnego miesiączkowania. Bywa, że ból nasila się z powodu stosowania antykoncepcji w postaci spirali domacicznej.

Pierwotne, czyli hormonalne

Bolesne miesiączkowanie dzieli się na pierwotne i wtórne. Pierwotne pojawia się przeważnie 2–3 lata od pierwszego krwawienia, po utrwaleniu się regularnych, comiesięcznych owulacji. Jest więc charakterystyczne dla dziewcząt w wieku 15–20 lat. Bolesne miesiączki najbardziej dają się we znaki kobietom w wieku 23–27 lat. Można uznać, że jest to wówczas zjawisko powszechne, ponieważ problem dotyka aż 75 proc. nastolatek i młodych kobiet – tak wynika z badania Instytutu SMG/KRC z roku 2008.

Ból jest wywołany skutkami burzy hormonalnej, nadprodukcją prostaglandyn, czyli substancji powstających w macicy pod wpływem progesteronu. Ich nadmiar powoduje złuszczenie błony śluzowej macicy i jej intensywne, bolesne skurcz. W dodatku wysoki poziom prostaglandyn oznacza zwiększenie wrażliwości na bodźce bólowe. Ważną przyczyną bólu jest również zachwianie proporcji pomiędzy poszczególnymi typami prostaglandyn, a ponadto zaburzenia metabolizmu.