Ból mięśni po większym wysiłku fizycznym nazywany jest często „zakwasami”. To dokuczliwa dolegliwość i warto wiedzieć jak jej zapobiegać, a jeśli już wystąpi, jak ją skutecznie zwalczyć.

Teoria o tym, że ból mięśni jest spowodowany nagromadzeniem kwasu mlekowego nie znalazła uzasadnienia w badaniach naukowych. Forsowny trening, którego konsekwencją jest ból mięśni, powoduje mikrouszkodzenia włókien mięśniowych i stąd odczuwany ból.

Potoczne określenie wspomnianego bólu, jako „zakwasy” więc nie znajduje uzasadnienia, gdyż to nie zakwaszenie w mięśniach jest przyczyną bólu, lecz uszkodzenie tkanki mięśniowej.

Czym jest spowodowany ból mięśni?

Ból mięśni nie powstaje bezpośrednio po treningu lecz dzień do trzech dni po nim. Mimo tego, że wspomniane mikrouszkodzenia są bezpośrednią konsekwencją forsownych ćwiczeń, to sam ból jest wywołany reakcjami organizmu na owe uszkodzenia. Te reakcje to m. in. obrzęk, stan zapalny itp. Sam kwas mlekowy jako produkt uboczny znika w ciągu kilku godzin. Jest on substancją drażniącą tkankę mięśniową, ale nie wpływa bezpośrednio na ból mięśni.

Czy ból mięśni zwiększa efektywność treningu?

Kulturyści uważają, że ból świadczy o efektywności treningu a więc bez bólu mięśnie nie rosną tak szybko, jak to się dzieje, kiedy ten ból nam dokucza. Z punktu widzenia fizjologii wysiłku ma to swoje uzasadnienie, gdyż powstałe mikrouszkodzenia wywołują mechanizmy naprawcze w organizmie, a także mechanizmy rozrostu mięśni. To tak, jakby ból był impulsem do wzrostu włókien. Nie jest to jednak teoria do końca potwierdzona naukowo i należy także pamiętać o tym, że z punktu widzenia treningu odchudzającego oraz treningu zdrowotnego ból nie jest potrzebnym elementem służącym poprawie efektywności treningu.

Jak zapobiegać bólowi?

Najważniejsze znaczenie ma tutaj profilaktyka, a więc należy pamiętać o tym aby:
•    w początkowych okresach treningu nie serwować dużych obciążeń, wysokiej intensywności treningu,
•    podczas kolejnych treningów zwiększać obciążenia, intensywność powoli i systematycznie,
•    każdy trening należy poprzedzać rozgrzewką a kończyć stretchingiem,
•    należy unikać gwałtownych zrywów, tj. nie należy rozpoczynać forsownych ćwiczeń po długiej przerwie, lepiej zacząć od łagodnych poziomów intensywności.

Jeżeli jednak z jakiś przyczyn nie uda nam się uniknąć bólu, to najlepiej posłużyć się rożnymi metodami łagodzącymi go, aby nieprzyjemne skutki były dla nas jak najmniej uciążliwe.

Metody łagodzące ból powysiłkowy:
•    zabiegi z użyciem ciepła np. ciepła kąpiel, sauna, ciepłe okłady,
•    lekki masaż obolałych miejsc,
•    lekki trening wytrzymałościowy,
•    ćwiczenia rozciągające,
•    maści przeciwzapalne.

Podsumowując: ból mięśni powstaje w wyniku uszkodzeń włókien, które są efektem intensywnego treningu. Można się jednak temu przeciwstawić, przygotowując organizm do wysiłku. Nie jest on sam w sobie szkodliwy dla nas, jednak może demotywować do ćwiczeń, dlatego należy zapobiegać temu nieprzyjemnemu odczuciu, aby każdy trening kojarzył nam się jedynie z przyjemnością.