Ogromna część kobiet (nawet 80%) tuż po porodzie przechodzi łagodną postać zaburzenia emocjonalnego, tzw. baby blues. Objawia się ono:

• brakiem wiary w zdolności macierzyńskie;
• lękiem o zdrowie dziecka;
• dużymi wahaniami nastroju, płaczliwością;
• zazwyczaj nie towarzyszą mu objawy somatyczne: bezsenność, brak apetytu itd.;
• kontakt matki z dzieckiem jest prawidłowy;
• ustępuje zazwyczaj w okresie połogu.

„Baby blues” ustępuje samoistnie. Prawdopodobnie związany jest z hormonalnymi wahaniami w ciele kobiety. Nie wymaga tym samym interwencji psychiatrycznej, wsparcie ze strony rodziny i zrozumienie są wystarczające. Tylko w rzadkich przypadkach przechodzi w pełnoobjawową depresję.

Depresję rozpoznaje się na podstawie objawów klinicznych; musi ich wystąpić co najmniej kilka. Objawy te występują codziennie i dominują przez większość dnia. Do problemów natury psychicznej dołączają się objawy napięcia układu nerwowego (np. bóle głowy, bóle brzucha, przyspieszona akcja serca itd.). Depresja typowo rozwija się po czterech tygodniach od porodu i stopniowo narasta. Zawsze wymaga interwencji psychiatry lub psychoterapeuty. Utrudnia kobiecie prawidłową aktywność i nie pozwala na zbudowanie ciepłej relacji z dzieckiem. Najczęstsze objawy sugerujące ten problem to:

• poczucie smutku lub pustki;
• obniżona samoocena, nasilone poczucie winy (np. „jestem złą matką”, „krzywdzę swoje dziecko”);
• znaczne zmniejszenie kręgu zainteresowań;
• spowolnienie lub pobudzenie psychoruchowe (podstawowe czynności w tym pielęgnacja dziecka przychodzą z trudnością lub ich nie podejmuje lub wręcz przeciwnie jest nadmiernie skrupulatna, niespokojna);
• bezsenność lub nadmierna senność;
• utrata masy ciała lub przyrost masy ciała nie wynikający z diety lub istniejących chorób;
• trudności w skupieniu uwagi i podejmowaniu decyzji;
• szczególnie alarmującym objawem są myśli samobójcze lub myśli o zabiciu dziecka;
• skargi somatyczne np. bóle głowy, bóle brzucha, kołatanie serca.

Kobieta w depresji doświadcza cierpienia, jednocześnie lęka się o nim opowiedzieć. Boi się negatywnej oceny i braku zrozumienia, także ze strony najbliższych. Nierealne wyobrażenia „idealnej matki” jakie utrwaliły się w naszej kulturze dodatkowo utrudniają ujawnianie i leczenie takich zaburzeń.