O niewątpliwych walorach smakowych grzybów nie muszę przekonywać chyba nikogo. Jednak nie każdy gatunek nadaje się do spożycia, a wiele z nich jest wręcz trująca. Co roku na całym świecie odnotowuje się przypadki śmiertelnego zatrucia zawartymi w nich toksynami.

Trucizna zawarta w niektórych gatunkach grzybów należy do najsilniejszych, spośród występujących w przyrodzie. Bez względu na to, czy poddamy ją działaniu wysokiej, czy niskiej temperatury, nie traci nic na swojej mocy. Suszone muchomory sromotnikowe są dla nas niebezpieczne nawet po upływie wielu lat. Nie pomaga gotowanie, co więcej w przypadku niektórych grzybów samo wdychanie oparów, powstałych podczas gotowania, może prowadzić do zatrucia.

Najczęściej spotykanymi toksynami występującymi w grzybach są: amanityna, gyromitryna, kwas ibotenowy, orellanina i muskaryna. Niestety nie istnieje odtrutka, neutralizująca ich działanie (za wyjątkiem muskaryny, której można przeciwstawić atropinę).

Zatrucia – klasyfikacja

Jedną z podstawowych cech, klasyfikujących zatrucie, jest okres utajenia. Jest to czas od spożycia toksyny, do pojawienia się objawów jej działania. Zatrucia o krótkim okresie utajenia (od 15 minut do 2 godzin) zazwyczaj są mniej groźne od tych o długim okresie utajenia. Ze względu na ośrodek działania toksyny, zatrucia możemy podzielić na:

• neurotropowe – atakują system nerwowy, charakteryzują się najczęściej krótkim okresem utajenia;
• cytotropowe – toksyna uszkadza organy wewnętrzne (wątroba, nerki, serce, śledziona), charakteryzują się długim okresem utajenia i często kończą się śmiercią;
• gastryczne – działa na układ pokarmowy, prowadzi no ostrych nieżytów żołądka i jelit, odwodnienia organizmu i zaburzenia równowagi kwasowo-zasadowej. Objawy pojawiają się zazwyczaj po 2 do 5 godzin.

Objawy zatrucia

W przypadku podejrzenia zatrucia grzybami nie można lekceważyć nawet najmniejszych objawów. Niektóre z nich mogą wystąpić po kilkunastu minutach, inne po kilku godzinach, dniach czy nawet tygodniach. Nawet jeśli wydaje się nam, że następuje poprawa samopoczucia, niezbędna jest konsultacja lekarska. W przypadku zatrucia muchomorem sromotnikowym, po przejściowym ustąpieniu objawów, często pojawia się gwałtowne załamanie stanu zdrowia. Najczęstsze objawy zatrucia to: bóle i zawroty głowy, zaburzenie równowagi, bóle brzucha, biegunka, wymioty, wysoka temperatura, uczucie gorąca, nadmierne pocenie się, wzmożone pragnienie, zaburzenia oddechu i wzroku, zwężone lub rozszerzone źrenice, dreszcze, skurcze mięśni, spowolnione lub przyspieszone tętno, osłabienie, bezwład, drgawki, ślinotok, szum w uszach.