Każde perfumy bez względu na ilość składników mają 3 podstawowe fazy zapachowe, podczas których wyczuwalne są kolejne składniki:

• w fazie I, zwanej nutą wysoką, bądź nutą głowy, uwalniają się substancję najbardziej lotne. Wyczuwalne są zaraz po otwarciu buteleczki i to one w dużej mierze wpływają na ocenę zapachu. Nuta głowy składa się zazwyczaj z zapachów cytrusowych, najbardziej świeżych i lekkich;
• w fazie II, zwanej nutą średnią lub nutą serca, uwalniane są substancje średnio lotne, jednak o słabszym zapachu. Są to z reguły nuty kwiatowe lub korzenne. Tą fazę zapachu czujemy po 5 do 30 minutach;
• w fazie III, nazywanej nutą bazową czy nutą głębi, czujemy substancje o najtrwalszym zapachu, często są to wzmacniacze zapachu same w sobie nie pachnące ładnie. Odpowiadają one za jego trwałość i charakter. Są to najczęściej piżmo, cybet, ambra i wyciągi z żywic leśnych. Zapach tych składników wyczuwalny jest nawet kilka dni po użyciu perfum.

To właśnie umiejętne dobranie składników poszczególnych faz sprawia, że perfumy nam się podobają. Warto przed podjęciem decyzji o zakupie „ponosić” zapach na sobie przez trochę dłuższy czas, aby wszystkie nuty zapachu miały okazję się uwolnić. Czasem bowiem zdarza się, że perfumy, które w pierwszej chwili nas zachwycają, po dłuższym czasie zaczynają nam przeszkadzać a wręcz drażnić. Aby nieco ułatwić nam wybór w morzu możliwości, producenci klasyfikują perfumy na kategorie zapachowe:

• zapachy cytrusowe są chyba najpopularniejsze, czasem nazywanymi zielonymi. Do tej kategorii najczęściej zalicza się zapachy sportowe;
• zapachy kwiatowe są lubiane zwłaszcza przez kobiety, a ich różnorodność jest ogromna. Oprócz zapachów poszczególnych kwiatów jest w tej grupie ogromna ilość mieszanych kompozycji;
• zapachy orientalne są z reguły bardzo trwałe. Zazwyczaj powstają w wyniku połączenie nuty wanilii z dodatkami zwierzęcymi (np. piżmo) oraz korzennymi i żywicznymi. Są to zapachy bardzo zmysłowe i ciepłe;
• zapachy szyprowe to połączenie nut drzewnych i cytrusowych, np. cytrusy, bergamotka i mech dębu;
• zapachy aldehydowe należą do najmłodszych, gdyż powstały dopiero w latach dwudziestych XX wieku, kiedy to odkryto zastosowanie aldehydów do tworzenia kompozycji zapachowych;
• zapachy paprociowe i drzewne to przede wszystkim męska kategoria zapachów. Ich bazę stanowią zapachy mchu, paproci, drzewa sandałowego, cedru itp.